Các sản phẩm ống thép tại thị trường Việt Nam hiện nay vô cùng đa dạng, nhưng không phải ai cũng nắm được kích thước ống thép phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình. Vậy kích thước thép ống tiêu chuẩn là bao nhiêu? Cách đọc các ký hiệu trên ống ra sao? Các bạn cùng Hoàng Dương tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Trên thực tế, hiện tại Việt Nam gồm có 3 đơn vị đo đường kính ống thép được sử dụng thông dụng như sau: DN (A), Phi (mm) và Inch (")

•  “DN” là gì?

DN là đường kính trong danh nghĩa.

Ví dụ DN15 hoặc 15A, tương đương với ống có đường kính ngoài danh nghĩa là phi 21mm.

Tuy nhiên, ống sản xuất với mỗi tiêu chuẩn khác nhau thì sẽ có đường kính ngoài thực tế khác nhau, (ví dụ theo ASTM là 21.3mm, còn BS là 21.2mm...).

Nhiều người thường nhầm rằng ống DN15 tức là ống phi 15mm, nhưng không phải.

Tuy DN là đường kính trong danh nghĩa, nhưng đường kính trong thực tế là bao nhiêu thì lại phụ thuộc vào từng tiêu chuẩn sản xuất. Khi có đường kính ngoài thực tế, ta chỉ cần lấy đường kính ngoài trừ 2 lần độ dầy, sẽ ra được đường kính trong thực tế.

Đường kính trong (mm) = ĐK ngoài (mm) - Schedule (độ dày thành ống “mm”) x2

• “Phi” là gì?

Phi: đường kính ngoài danh nghĩa.

Tương tự như cách tính tiêu chuẩn ống của “DN”. Ở Việt Nam, đơn vị để đo đường kính ống quen thuộc nhất vẫn là Phi “Ø”, tức là mm (ví dụ phi 21 thì đó được hiểu là 21mm). 

Cũng có nhiều người nhầm rằng, ống có phi 21 thì đường kính ngoài phải là đúng và đủ 21mm. Tuy nhiên điều này không hoàn toàn đúng, ứng với mỗi tiêu chuẩn sản xuất thì ống cũng sẽ có những đường kính ngoài thực tế khác nhau, gọi là phi 21 chỉ để cho dễ gọi, và dễ hình dung ra cái kích thước của ống.Thường thì tất cả các nhà máy sản xuất đều công bố tiêu chuẩn sản xuất và có bảng quy cách chính xác của từng loại ống theo từng tiêu chuẩn khác nhau. Ở Việt Nam chúng ta thường làm tròn số để gọi Phi “Ø” cho dễ dàng.

Ví dụ theo tiêu chuẩn ASME thì DN15 có đường kính ngoài (OD) là 21,34 mm. Nhưng chúng ta thường lượng ước tròn là Phi Ø 21. 

• “Inch” là gì?

Một đơn vị cũng thường được dùng, đó là Inch (viết tắt là ký hiệu "), là kích thước ống tiêu chuẩn của Bắc Mỹ. Đây là đơn vị chiều dài, được sử dụng chủ yếu ở Mỹ và phổ biến ở Canada. Đối với ngành ống thép ở Việt Nam thường dùng để diễn tả độ dài hay độ dày thành ống.

Quy đổi: 1 inch = 25,4 mmm = 0,0254 m

Ví dụ: ½”, ¾” 1”, 2”, 4”, 8”,….

• Độ dày thành ống (Schedule)

Được đi kèm chỉ số danh định Schedule hay Sched hoặc viết tắt là SCH là thông số thể hiện độ dày thành ống và cũng như đường kính ngoài của ống thì tùy theo tiêu chuẩn khác nhau mà độ dày cũng khác nhau.

Ví dụ như: ống thép đúc Sch40, sch80 , sch120, sch160

- Nhiều người sẽ hay bị nhầm trong việc quy đổi từ Inch ra DN hoặc Phi và ngược lại.

- Việc dễ nhầm lẫn này, có lẽ sẽ được khắc phục bằng bảng quy đổi, và các thông số cụ thể như bảng dưới đây:

1.1 Bảng kích thước ống thép từ DN6 - DN90 (Ống từ ⅛” tới 3½”)

Inch	DN	ĐK ngoài	Độ dày thành ống (mm)
		(mm)	SCH 5	SCH 10	SCH 30	SCH 40	SCH 80	SCH 120	XXS
⅛	6	10,29 mm	0,889 mm	1,245 mm	1,448 mm	1,727 mm	2,413 mm	---	---
¼	8	13,72 mm	1,245 mm	1,651 mm	1,854 mm	2,235 mm	3,023 mm	---	---
⅜	10	17,15 mm	1,245 mm	1,651 mm	1,854 mm	2,311 mm	3,200 mm	---	---
½	15	21,34 mm	1,651 mm	2,108 mm	---	2,769 mm	3,734 mm	---	7,468 mm
¾	20	26,67 mm	1,651 mm	2,108 mm	---	2,870 mm	3,912 mm	---	7,823 mm
1	25	33,40 mm	1,651 mm	2,769 mm	---	3,378 mm	4,547 mm	---	9,093 mm
1¼	32	42,16 mm	1,651 mm	2,769 mm	2,972 mm	3,556 mm	4,851 mm	---	9,703 mm
1½	40	48,26 mm	1,651 mm	2,769 mm	3,175 mm	3,683 mm	5,080 mm	---	10,160 mm
2	50	60,33 mm	1,651 mm	2,769 mm	3,175 mm	3,912 mm	5,537 mm	6,350 mm	11,074 mm
2½	65	73,03 mm	2,108 mm	3,048 mm	4,775 mm	5,156 mm	7,010 mm	7,620 mm	14,021 mm
3	80	88,90 mm	2,108 mm	3,048 mm	4,775 mm	5,486 mm	7,620 mm	8,890 mm	15,240 mm
3½	90	101,60 mm	2,108 mm	3,048 mm	4,775 mm	5,740 mm	8,077 mm	---	16,154 mm

1.2 Bảng kích thước thép ống tròn từ DN100 - DN200 (Ống từ 4” tới 8”)

Inch

DN

ĐK ngoài

Độ dày thành ống (mm)

mm

(mm)

SCH 5

SCH 10

SCH 20

SCH 30

SCH 40

SCH 60

SCH 80

SCH 100

SCH 120

SCH 140

SCH 160

STD

4

100

114,30 mm

2,108 mm

3,048 mm

---

4,775 mm

6,020 mm

7,137 mm

8,560 mm

---

11,100 mm

---

13,487 mm

4½

115

127,00 mm

---

---

---

---

6,274 mm

---

9,017 mm

---

---

---

---

5

125

141,30 mm

2,769 mm

3,404 mm

---

---

6,553 mm

---

9,525 mm

---

12,700 mm

---

15,875 mm

6

150

168,28 mm

2,769 mm

3,404 mm

---

---

7,112 mm

---

10,973 mm

---

14,275 mm

---

18,263 mm

8

200

219,08 mm

2,769 mm

3,759 mm

6,350 mm

7,036 mm

8,179 mm

10,312 mm

12,700 mm

15,062 mm

18,237 mm

20,625 mm

23,012 mm

1.3 Bảng kích thước ống thép tròn từ DN250 - DN600 (Ống từ 10” tới 24”) 

Inch	DN	ĐK ngoài	Độ dày thành ống (mm)
	mm	(mm)	SCH 5s	SCH 5	SCH 10s	SCH 10	SCH 20	SCH 30
10	250	273,05 mm	3,404 mm	3,404 mm	4,191 mm	4,191 mm	6,350 mm	7,798 mm
12	300	323,85 mm	3,962 mm	4,191 mm	4,572 mm	4,572 mm	6,350 mm	8,382 mm
14	350	355,60 mm	3,962 mm	3,962 mm	4,775 mm	6,350 mm	7,925 mm	9,525 mm
16	400	406,40 mm	4,191 mm	4,191 mm	4,775 mm	6,350 mm	7,925 mm	9,525 mm
18	450	457,20 mm	4,191 mm	4,191 mm	4,775 mm	6,350 mm	7,925 mm	11,100 mm
20	500	508,00 mm	4,775 mm	4,775 mm	5,537 mm	6,350 mm	9,525 mm	12,700 mm
24	600	609,60 mm	5,537 mm	5,537 mm	6,350 mm	6,350 mm	9,525 mm	14,275 mm

 

Inch	Độ dày thành ống (mm)
	SCH 40s	SCH 40	SCH 60	SCH 80s	SCH 80	SCH 100	SCH 120	SCH 140	SCH 160
10	9,271 mm	9,271 mm	12,700 mm	12,700 mm	15,062 mm	18,237 mm	21,412 mm	25,400 mm	28,575 mm
12	9,525 mm	10,312 mm	12,700 mm	12,700 mm	17,450 mm	21,412 mm	25,400 mm	28,575 mm	33,325 mm
14	9,525 mm	11,100 mm	15,062 mm	12,700 mm	19,050 mm	23,800 mm	27,762 mm	31,750 mm	35,712 mm
16	9,525 mm	12,700 mm	16,662 mm	12,700 mm	21,412 mm	26,187 mm	30,937 mm	36,500 mm	40,462 mm
18	9,525 mm	14,275 mm	19,050 mm	12,700 mm	23,800 mm	29,362 mm	34,925 mm	39,675 mm	45,237 mm
20	9,525 mm	15,062 mm	20,625 mm	12,700 mm	26,187 mm	32,512 mm	38,100 mm	44,450 mm	49,987 mm
24	9,525 mm	17,450 mm	24,587 mm	12,700 mm	30,937 mm	38,887 mm	46,025 mm	52,375 mm	59,

                 Dựa vào bảng thông số tiêu chuẩn trên chúng ta có thể tra cứu và biết được độ dày kích thước của các đường ống

Ví dụ : Đường ống DN250 có đường kính ngoài là 273,05 mm, theo tiêu chuẩn SCH20 thì thành ống có độ dày 6,35mm

Chúng ta cần lưu ý về các cách gọi theo dạng phi ống hoặc DN ( đường kính danh định ) để tránh sự nhầm lẫn cũng như đơn giản hơn trong việc lựa chọn, sử dụng

Về cơ bản độ dày của thành ống sẽ quyết định đến các yếu tố áp lực mà ống đó chịu được. Tuy nhiên lại không có một tài liệu chính xác nào quy đổi giữa tiêu chuẩn SCH sang PN hay DN và ngược lại. Việc lựa chọn hay sử dụng này được tính toán trên một cơ sở nhất định theo chỉ định của nhà sản xuất tương ứng với mức áp lực làm việc của hệ thống

Trên đây là những kiến thức kinh nghiệm cùng các tài liệu được chúng tôi đúc kết. Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn trong việc lựa chọn cũng như bổ sung thêm kiến thức cho bản thân.

Nguồn: Tổng hợp